Beyaz Kuşkonmaz, Bağ

Milattan önce 3000 yıllarında Mısır’da, daha sonra İran ve İspanya’da görüldüğü bilinse de kuşkonmazın yıldızı Antik Yunan’da parlamış. Kuşkonmazın İngilizcesi ‘asparagus’ kelimesi, Yunanca ‘Bir bitkiden çıkan yenebilir uzantılar’ anlamına gelen ‘aspharagos’tan geliyor. Hatta Caesar’ın favori yemeklerinden biri tereyağında kızartılmış kuşkonmazmış. İmparator Augustus, sadece Alp Dağları’na kuşkonmaz götürüp dondursun, böylece kışın da kuşkonmaz yiyebilsin diye bir gemi filosu bile kurmuş. Dünyanın en eski yemek kitaplarından biri, bu dönemde kuşkonmaz için yazılmış. Böylesine tarihi öneme sahip bir dostumuz kendisi.

Hatta öyle önemli ki, nasıl yenir konusunda kitaplarda kendisine yerler ayrılmış. Adabı muaşeret konusunda 1900’lerin önde gelen ismi Emily Post’a göre kuşkonmaz elle yenmeliymiş. Adetlere göre sosa bulanmadığı ve suyu bileklerinizden akmadığı müddetçe kuşkonmaz elle yenebilir. Ama bize sorarsanız siz yine de çatal bıçakta ısrar edin!

Kuşkonmaz (Asparagus officinalis L.) zambak familyasından geliyor; soğan, sarımsak ve lale gibi. Yenebilir 5 cins kuşkonmaz var ancak bunların arasındaki fark lezzetten çok yetişme şartları ile uyumluluklarından kaynaklanıyor. Dört yıl boyunca ürün vermeyen kuşkonmaz bitkisi, bir kez ürün vermeye başladıktan sonra oldukça verimli hale geliyor. Bir kuşkonmaz sapı, kesildiği yerden bir günde 15 cm boyunda uzayabiliyor.

Yetiştirme konusuna girmişken şaşırtıcı bir bilgi de verelim: Beyaz ve yeşil kuşkonmaz aslında aynı bitki! Beyaz kuşkonmaz yetiştirmek için kuşkonmaz yavruları toprakla kaplanıyor ve büyüdükçe üzerlerine toprak atılmaya devam ediliyor. Güneş görmeyen yavrular fotosentez yapamıyor ve beyaz kalıyor. Beyaz kuşkonmaz bu sayede daha yumuşak oluyor.

Daha detaylı bilgi için Meyveli Rehber Kuşkonmaz özel sayısını inceleyebilirsiniz.

*Besin değerleri ürünün yetiştiği bölgeye, mevsimsel durumuna, toprak yapısına, sıcaklık vb. faktörlere göre değişkenlik gösterebilir.

**Değerler 2000 kcal/gün üzerinden hesaplanmış olup cinsiyete, yaşa, fiziksel aktiviteye ve diğer faktörlere göre değişebilir.

Yağ içeriği ve kalorisi düşük olan kuşkonmazın 1 adedi 32 kaloridir. Çözünür ve çözünmez posa, folat, K vitamini ve demir açısından oldukça zengindir. Sindirim sistemini düzenler. Gaz, şişkinlik, kabızlık gibi sorunları giderir. Lifli içeriği sayesinde sindirimi daha yavaş olacağından uzun süreli tokluk hissi sağlar, kan şekerini düzenler. İçeriğindeki yüksek asparajin aminoasidi ile doğal diüretiktir. İdrar yolu enfeksiyonlarını engellemede yardımcıdır. Antosiyanin ve önemli antioksidanlardan biri olan E vitamini açısından zengindir. Yani bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca günlük alınması gereken folik asitin %22sini içerir.

Bu sayfa, ürünün sağlık yararları hakkında bilimsel çalışmalar kaynak verilerek insanların bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Kişilerin bu sayfada anlatılan bilgilerden yola çıkarak varsa hastalıklarının tedavisini bırakmamaları, rahatsızlıklarının tedavi ve teşhisi için sağlık kuruluşuna başvurarak doktorların önerdiği yöntem ve tedavileri uygulamaları tavsiye edilir.

Yaygın kanının aksine, kuşkonmazın boyu, lezzeti ile ilgili bir indikatör değil. Kalın ve büyük kuşkonmazlar, ince ve çıtır kuşkonmazların abisi olan bitkilerden çıkar. Boy ve kalınlık yerine beyaz renginin canlılığına, mızraklı uçlarının diriliğine bakmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca kuşkonmaz demetini sıktığınızda içinizi hoş eden bir gıcırtı duymalısınız. Bitkinin kökünden koparıldığı kısmın iyice sert ve odunsu olduğu demetlerden de uzak durmak gerekli.

Soğuk hasarı almış, tomurcuklanmış, nem kaybetmiş, sararmaya başlamış, sap kısımları kuru, baş kısımları kırık-kopuk ve düzensiz boylara sahip ürünler asla Verita olamıyor. Verita Kuşkonmaz’larımız tıpkı diğer ürünlerimiz gibi soğuk zincir faktörleri gözetilerek saklanıyor, sizinle buluşuyor.

Kuşkonmazın alt kısmını budayın; aynı çiçekçiden aldığınız çiçeği saksıya koymadan önce budadığınız gibi. Mantık aynı, çünkü kuşkonmaz da hala canlı bir bitki. Köklerini ıslak bir havluya sarıp bir naylon torbaya koyabilirsiniz. Ya da birkaç parmak su dolu bir kavanozun içine dikine yerleştirip, üzerini yine bir naylon torba ile kaplayabilirsiniz. İki durumda da buzdolabında beş gün kadar nefasetini koruyacaktır.

Kuşkonmazı hazırlarken çok pişirmemeye dikkat edelim. Uzun süre haşlamak veya sotelemek vitaminlerin kaybına sebep olabilir. İçeriğindeki yağda eriyen vitaminlerin doğru emilimi için kuşkonmazın üzerine 1 tatlı kaşığı kadar zeytinyağı gezdirip fırında pişirebiliriz. Böylelikle hem sağlıklı yağdan hem de vitaminlerden yararlanmış oluruz.

Kendisi mükemmel bir garnitür. Bizce her türlü proteinin yanına, tavada sotelenmiş kuşkonmaz çok yakışıyor. Fırında da pişirebilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken konu, biraz dişe gelecek kadar pişirmek.

Hafif dişe gelen kuşkonmaz ve kıtır kıtır tereyağlı hamur, bu galette'nin başrolünde.

Un ve tuzu karıştırın. Donmuş tereyağını un içine rendeleyin. Parmaklarınızla hamuru nazikçe yoğurun, kabaca topaklanması yeterli. Sirke ve buz gibi soğuk sudan bir kaşık ekleyin, bir çatalla hamuru karıştırın, bu işlemi sıvılar bitene kadar tekrarlayın. Karışımı unlu bir yüzeye dökün ve ellerinizle, bir bütün haline gelene kadar, yoğurmadan toparlayın. Tereyağını ne kadar az ısıtırsak o kadar iyi. Bir streç filme sarın ve en az bir saat dolapta dinlendirin. Tekrar soğuyan hamuru, bir yağlı kağıt serdiğiniz tezgah üzerinde merdane ile açın. Yağlı kağıdı fırın tepsisine alın ve tekrar en az bir saat dinlendirin. Peynir içini hazırlayın. Biz lor, krem peynir ve biraz rende dil peyniri kullandık. Ancak siz sürülebilir olduğu sürece bu karışımı dilediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Dolaptan çıkardığınız hamurun ortasına bu karışımı sürün, kuşkonmazları dizin, dörde böldüğünüz kokteyl domatesleri kuşkonmazların arasına serpiştirin. Hamurun kenarlarını kuşkonmazların üzerine kıvırın. Çırptığınız yumurtayı kıvırdığınız kenarların üzerine sürün. Kuşkonmazların üzerine zeytinyağı sürün ve tuz serpin. 200 derecede ısıttığınız fırında, 30 dakika ya da hamur kızarana kadar pişirin.

Afiyet olsun.